धनुषाको नगराइन नगरपालिका–६, लगमाका किसान नयाँ प्रविधिको बोक्न मिल्ने सोलार पम्पबाट प्रदूषणरहित तरिकाले र सजिलैसँग सिँचाइ गर्न पाएर निकै खुशी देखिन्छन् ।
चिनियाँ प्रविधिको बोक्न मिल्ने करीब ३२ किलो मात्र तौल भएको सजिलो र सौर्य ऊर्जाले चल्ने पम्प आउनु अघि डिजेलबाट चल्ने पम्प चलाउँदा वातावरण प्रदूषण हुने, तेल खर्च धान्न नसक्ने र ओसारपसार गर्न कठिन भएकोमा नयाँ प्रविधिको सोलार पम्प आएपछि भने स्थानीय जनताले निकै सहज महसुस गरेका छन् ।
यो नयाँ प्रविधिको बोक्न मिल्ने ‘सनफ्लावर’ सिँचाइ पम्प भनिने पम्प संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विकास कार्यक्रम (युएनडिपी) को साना अनुदान आयोजनाअन्तर्गत जलवायु परिवर्तनको असर न्यूनीकरण गर्ने उद्देश्यले किसानको समूहलाई उपलब्ध गराइएको युएनडिपीको साना अनुदान आयोजनाअन्तर्गत सन्फ्लावर सिँचाइ आयोजनाका संयोजक राजेश झाले बताए।
चिनियाँ प्रविधिको ६० हजार रुपैयाँ मूल्य पर्ने पम्प कृष्ण ग्रिल इञ्जिनीयरिङ वर्कशप, विराटनगरले बिक्री वितरण गरिरहेको छ । हाल यो पम्प १४ किसानले प्रयोग गरिरहेका छन् । यसबाट एक दिनमा पाँच कट्ठामा सिँचाइ गर्न सकिने वर्कशपका प्राविधिक अनिल मण्डल बताउँछन्। यो बिहान र दिउँसोको घाममा बिहान १० बजे देखि २ बजेसम्म पूर्ण क्षमतामा चलाउन सकिन्छ।
लगमाका स्थानीय किसान रामदयाल मण्डल भन्छन्, “यो तेलबिना चल्ने, प्रदूषणरहित हुनाले वातावरणमैत्री र चलाउन असाध्यै सजिलो छ । सजिलै बोकेर लगी बोरिङको कल, ताल, नदीबाट पानी तानेर जहाँ पनि सिँचाइ गर्न सकिन्छ ।”
स्थानीयवासी मुन्नी मण्डल भन्छन्, “यो पम्प सबैभन्दा राम्रो र सजिलो छ । डिजेलको धुँवामा काम गर्नुपर्ने बाध्यता हटेको छ, तेल खर्च पनि बचेको छ ।” सिँचाइ सुविधा सहज भएपछि पहिले त्यति खेती नगरिने आलु, बन्दागोभीलगायतका तरकारी खेती पनि यस ठाउँमा गर्न थालिएको उनले बताए।
आयोजनाका संयोजक झा भन्छन, “यसले जलवायु परिवर्तनको असर तथा कार्बन न्यूनीकरण गर्न सघाउने हुनुका साथै बोक्न मिल्ने भएकाले यो नयाँ प्रविधि हो र कृषकले अति मन पराएका छन्।” यसको प्रयोग गर्ने यस स्थानमा ३० घरधुरी हुने पनि उनले जानकारी दिए। यसलाई अन्यत्र पनि विस्तार गर्न सकिए अन्य जिल्लाका किसान पनि लाभान्वित हुनसक्ने उनले बताए।
उहाँले जनतालाई सक्खर, माटो आदि मिसाएर जैविक विषादी तयार गर्ने तालीम पनि दिइएको जानकारी दिए ।
