अन्न निर्यात गर्न पाउनेबारे रूस र युक्रेनबीच भएको महत्त्वपूर्ण सम्झौताको २४ घन्टा नबित्दै मुख्य युक्रेनी बन्दरगाहमा विस्फोट भएका छन्।
युक्रेनी सेनाले ओडेसामा चार वटा क्षेप्यास्त्र प्रहार भएको र दुई वटा क्यालिबर क्रुज मिसाइल बन्दरगाहमा खसेको बताएको छ।
युक्रेनी सेनाको दक्षिणी कमान्डका प्रवक्ताले रुसी आक्रमणले न्यून क्षति पुगेको बताएका बीबीसीले उल्लेख गरेको छ।
‘बन्दरगाहको संरचनामा खासै क्षति पुगेको छैन,’ नतालिया हुमेनियुकले भने, ‘प्रहार गरिएका रकेटहरू निकै महँगा हुन् । त्यसैले ती धेरै प्रयोग भएका छैनन् । ती क्षेप्यास्त्रहरूले अचुक निसाना लगाउन सकिने भएकाले यो नियतवश गरिएको आक्रमण हो।’
युक्रेनी विदेश मन्त्रालयले अन्न निर्यात सम्झौता असफल भए त्यसको जिम्मेवार रूस हुने बताएको छ।
बिबिसीका अनुसार यसअघि शुक्रबार रूसले टर्कीको इस्तानबुलमा एक सम्झौता गर्दै आफ्नो देशका सेनाले युक्रेनी अन्न भण्डारणस्थल र अन्न ढुवानीलाई लक्षित गरी आक्रमण नगर्ने जनाएको थियो।
त्यस्तै अवरूद्ध भएको दसौं लाख टन युक्रेनी निर्यात खोल्न सहमति पनि गरिएको थियो।
चार महिनासम्मका लागि गरिएको सम्झौता कार्यान्वयका लागि इस्तानबुलमा राष्ट्रसंघ, टर्की, रुस र युक्रेनी अधिकारी संलग्न समन्वय र अनुगमन केन्द्रसमेत स्थापना गरिएको छ। तर उक्त सम्झौताविपरीत आक्रमण भएको युक्रेनको दाबी छ।
युक्रेनले बन्दरगाहका अन्न भण्डारलाई रूसले जानीजानी निसाना बनाएको आरोप लगाएको छ।
युक्रेनी राष्ट्रपति भ्लादिमिर जेलेन्स्कीले ओडेसा बन्दरगाहमा मिसाइल हमला गरेपछि रुसले बर्बरता गरेको आरोप लगाएका छन्।
उनले रूस सम्झौतामा अडिन रहनसक्नेमा विश्वास गर्न नसकिने भन्दै प्रतिरक्षाका लागि सक्दो प्रयास गर्ने बताए।
यद्यपी रूसी आक्रमणको बाबजुत पनि अन्न निर्यात पुन: सुरू गर्ने तयारी भइरहेको उनले बताएका छन्।
सम्झौताको केही घन्टा नबित्दै भएको आक्रमणको चौतर्फी निन्दा भएको छ।
अमेरिकी विदेश मन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केनले रूसलाई विश्वव्यापी खाद्य संकट बिग्रिएको आरोप लगाए र यस आक्रमणले सन्धिप्रति रूसको प्रतिबद्धताको विश्वसनीयतामा गम्भीर शंका भएको बताएका छन्।
त्यस्तै, राष्ट्रसंघीय महासचिव एन्टेनियो गुटेरेसले रुसी आक्रमणको निन्दा गर्दै सम्झौताको कार्यान्वयन पक्ष निकै महत्त्वपूर्ण रहेको बताएका छन् । दुई देशबीचको महिनौं लामो युद्धपछि गरिएको उक्त सम्झौतालाई राष्ट्रसंघले ‘आशाको किरण’ बताएको थियो ।
यस्तै युरोपेली संघ ईयूका विदेश नीति प्रमुख जुजेप बोरेलले हमलाले रूसले अन्तर्राष्ट्रिय कानुनलाई बेवास्ता गरेको आरोप लगाएका छन्।
युक्रेन एक प्रमुख अन्न निर्यातक हो, तर युद्धको कारण कारण २० मिलियन टन अन्न बन्दरगाहहरूमा फसेको छ। जसको कारण गहुँका लागि रूस र युक्रेनमा भर पर्ने अफ्रिकामा खाद्यान्न अभाव र मूल्य बढेको छ।
रूस र युक्रेनबीच युद्ध सुरु भएको करिब ५ महिना पुगिसकेको छ । तर युद्ध रोकिने सम्भावना अझै देखिएको छैन।
रूसले फेब्रुअरी २४ मा छिमेकी मुलुक युक्रेनमाथि आक्रमण सुरु गरेको हो। रुसी आक्रमण सुरू भएयता हजारौं युक्रेनी सर्वसाधारणको ज्यान गएको छ। ७० लाखभन्दा बढी युक्रेनी विस्थापित भइसकेका छन्।
