अमेरिकाको तल्लो सदन हाउस अफ रिप्रिजेन्टेटिभ्सकी सभामुख न्यान्सी पेलोसीको सम्भावित ताइवान भ्रमणलाई लिएर अमेरिका र चीनबीच तनाव चुलिएको छ।
समाचार संस्था रोयटर्सका अनुसार पेलोसी एसिया भ्रमणका लागि सोमबार सिंगापुर पुगेकी थिइन्। उनी आजै साँझ वा भोलि बिहान ताइवानको राजधानी ताइपेई पुग्ने सम्भावना छ। ताइपेईबाट उनी दक्षिण कोरिया र जापान जाने कार्यक्रम छ।
सार्वजनिक भएको उनको भ्रमण तालिकामा ताइवान भ्रमण उल्लेख गरिएको छैन। पहिलादेखि नै ताइवान जान चाहिरहेकी पेलोसी ताइपेई जाने कुरालाई अमेरिकी अधिकारीहरूले नकारेका छैनन्।
ताइवानलाई चीनले आफ्नो अभिन्न अंग ठान्छ र एकदिन यो टापु चीनमा समाहित हुने अपेक्षामा छ।
लामो समयदेखि चीनकी कटू आलोचक रहेकी पेलोसीलाई ताइवान भ्रमण नगर्न चीनले चेतावनी दिएको छ। अमेरिकाले भने चीनको त्यस्तो चेतावनीले नडराउने जवाफ फर्काएको छ।
केही दिनअघि अमेरिका र चीनका राष्ट्रपतिबीच भएको टेलिफोन कुराकानीका क्रममा पनि यो विषय उठेको थियो। चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले पेलोसीले ताइवान भ्रमण गर्न नहुने बताएपछि अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले ताइवान जाने/नजाने निर्णय पेलोसीले गर्ने र आफूले त्यसमा हस्तक्षेप गर्न नसक्ने बताएका थिए।
अमेरिकी अधिकारीहरूले पेलोसीको ताइवान भ्रमणले अमेरिकाको चीनप्रतिको नीतिमा कुनै परिवर्तन नहुने बताएका छन्। यथास्थितिमा यसअघि पनि यस्ता भ्रमणहरू भएकाले पेलोसी ताइपेई जानु कुनै नौलो विषय नभएको उनीहरूको दाबी छ।
‘लामो समयदेखि अमेरिकाले लिइरहेको नीतिअनुसार हुने पेलोसीको सम्भावित भ्रमणलाई चीनले कुनै संकट वा द्वन्द्व सिर्जना गर्नेतिर ढाल्ने वा ताइवान स्ट्रेटमा सैनिक गतिविधि बढाउने पूर्वअवस्थाका रूपमा उपयोग गर्नुहुन्न,’ अमेरिकाको राष्ट्रिय सुरक्षा परिषदका प्रवक्ता जोन एफ किर्बीले भनेका छन्,‘हाम्रा कदमले कसैलाई तर्साउने वा नयाँ अवस्था सिर्जना गर्ने गरेका छैनन्। यसअघि पनि यस्ता भ्रमणहरू भएका छन् अहिलेको सम्भावित भ्रमणले यथास्थितिमा कुनै बदलाव ल्याउँदैन।’
बेइजिङले भने पेलोसीको सम्भावित भ्रमणले यथास्थितिमा परिवर्तन गर्दैन भन्ने कुरा पत्याएको छैन।
‘हामी फेरि एक पटक अमेरिकालाई भन्न चाहन्छौं कि चीन तयार भएर बसेको छ, चिनियाँ जनमुक्ति सेना चुप लागेर बस्ने छैन र चीनले आफ्नो सार्वभौमसत्ता र भौगोलिक अखण्डताको रक्षाका लागि प्रभावकारी र शक्तिशाली जवाफ फर्काउनेछ,’ चिनियाँ विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता झाओ लिजिआनले भनेका छन्,‘यदि उनले ताइवान जाने दुस्साहस गरिन् भने पर्खौं र हेरौं न।’
वासिङ्टन र बेइजिङका अधिकारीहरूले कडा प्रतिक्रिया दिइरहेका बेला ताइवान आसपासको समुद्रमा युद्धपोत र लडाकु जहाजहरू थपिएका छन्।
रोयटर्सका अनुसार अमेरिकाले मंगलबार चार वटा युद्धपोतलाई ताइवानको नजिक ल्याएर राखेको छ। अधिकारीहरूले यसलाई नियमित प्रक्रिया भएको बताए पनि पेलोसीको भ्रमणका लागि युद्धपोत ताइवान वरपर जम्मा भएको ठानिएको छ।
युएसएस रोनाल्ड रेगन एयरक्राफ्ट क्यारियरलाई पनि ताइवानको पूर्वमा ल्याएर राखिएको छ।
यता चीनले पनि ताइवानतिरको समुद्रमा लडाकु जहाज बाक्लो संख्यामा पठाएको छ। चीन र ताइवानको अनौपचारिक सीमा भएको स्थानसम्म थुप्रै चिनियाँ युद्धपोत खटिएका छन्। आकाशमा पनि चिनियाँ लडाकु जहाज मेडियन लाइनसम्म उडेका छन्।
ताइवानको रक्षा मन्त्रालयले पनि सीमामा भइरहेका सैनिक गतिविधिबारे पूर्ण रूपमा जानकार रहेको चीनबाट खतरा बढ्नासाथ सैनिकहरू परिचालन गरिने बताएको छ।
ताइवानबाट नजिकै रहेको चिनियाँ सहर सियामेनका बासिन्दाहरूले बख्तरबन्द गाडीहरू गुडिरहेका तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा पोष्ट गरिरहेका छन्।
