बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको नयाँ शक्ति छाडेर माओवादी फर्किएका देवेन्द्र पौडेलले मंगलबार माओवादी छाडेकोमा माफी मागे।
माउ पार्टी पुन: प्रवेश गर्न आयोजित कार्यक्रममा उनले भने, ‘साथीहरूले धेरै टाढा पुगिस्, खोला तरेर पारि गइस् भने। केही रातसँगै हुन पाएनौं, क्षमाप्रार्थी छौँ।’
१२ वर्षे ‘जनयुद्ध’ मा सँगै लडेर पहिलो संविधानसभासम्म एक ठाउँमा रहेका माओवादी त्यसपछि विभिन्न टुक्रामा विभाजित भए।
माओवादीको मूल नेतृत्व गरेका प्रचण्ड, मोहन वैद्य किरण र बाबुराम भट्टराई अहिले तीनतिर छन्। माओवादी भित्र दोस्रो पुस्ताका नेता नेत्रविक्रम चन्दले अहिले छुट्टै नेकपा माओवादी पार्टी चलाइरहेकै छन्।
कारबाहीमा परेका मातृका यादवले पनि थोरै समय छुट्टै पार्टी चलाए। यद्यपि उनी अहिले माओवादी फर्किसकेका छन्।
यसरी छिन्नभिन्न भएको माओवादीका मुख्य नेतालाई आफ्नो नेतृत्वमा ल्याउन नसके पनि प्रचण्डले पछिल्लो समय दोस्रो तहका नेता र माओवादी छाडेकालाई पुन: माओवादी भित्र्याइरहेका छन्।
प्रचण्ड माओवादीलाई पुनर्संगठित गर्दैछन्। साथसाथै उनी नेकपा माओवादी केन्द्रको पनि 'केन्द्र' बन्दैछन्।
वैद्यसँगै माओवादी छाडेर गएका रामबहादुर थापा 'बादल', पम्फा भुसालसहित 'ड्यास माओवादीको' सबैजसो शक्ति माओवादीमा फर्किसकेको छ। वैद्यसँग सिपी गजुरेलबाहेकका नेता बाँकी छैनन्।
बाबुरामसँगै गएका देवेन्द्र पौडेल पनि माओवादी फर्किए। एमाले राजनीति छाडेर माओवादी हुँदै नयाँ शक्ति पुगेका रामचन्द्र झा केही दिन अघि पुन: माओवादीमा समाहित भैसकेका छन्।
प्रचण्डकै शब्दमा सबै ‘हण्डर र ठक्कर’ खाएपछि माओवादी पुर्नगठित हुन थालेको छ। वैद्य माओवादी, विप्लव माओवादी र नयाँ शक्ति सबैले स्थानीय निर्वाचनमा भाग लिएको र जनताले हैसियत देखाइदिएको विश्लेषण प्रचण्डको छ।
२०६४ सालको पहिलो संविधान सभामा झण्डै दुई तिहाई सिट जितेको माओवादी २०७० को दोस्रो संविधानसभामा तेस्रो स्थानमा सीमित भयो। त्यो पनि पहिलो र दोस्रोभन्दा धेरै कमजोर तेस्रो स्थान।
शक्ति गुमाएर रन्थनिएका प्रचण्ड दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बनेपछि अहिले सम्हालिएका छन्। उनको आत्मविश्वास बढेको छ। माओवादी शक्तिलाई सकेसम्म एकीकृत गर्नेमा केन्द्रीत भएका छन्।
नयाँ शक्तिबाट पौडेलसँगै विगतमा जनजाति आन्दोलनमा रहेका परशुराम तमाङ र एमाले राजनीतिमा सक्रिय रहेर नयाँ शक्ति पुगेका पासाङ शेर्पा पनि माओवादी प्रवेश गरे।
मंगलबार प्रचण्डले देवेन्द्रको समूहलाई पार्टीमा स्वागत गर्दै भने- पौडेलजीले फर्किएर आउँदा ब्याज पनि लिएर आउनुभयो खुसी व्यक्त गरे। सँगै बसेका 'ब्याज’ उज्यालो अनुहार लगाएर प्रचण्डको कुरा सुनिरहे।
पौडेलले भने नयाँ शक्तिमा रहँदा ‘लालसलाम' समेत भन्न नपाएको भन्दै दुखेसो पोखे। 'लालसलाम समेत भन्न डराएर नयाँ शक्ति अभियानको अभियन्ता बनेर हिँड्नुपर्यो’ उनले भने।
माओवादीलाई पुर्नगठित गरिरहेका प्रचण्ड देशको राजनीतिमा अझै आफ्नो नेतृत्व रहेको तर पार्टीको हैसियत कमजोर हुनुमा विभाजन कारक रहेको बताउँछन्।
'संघीयता, गणतन्त्र, धर्मनिरपेक्षताका हिसाबले नेतृत्व हाम्रो १ नम्बरको छ, तर भोट तेस्रोमा आउँछ', प्रचण्डको विश्लेषण छ, 'विभाजनले हाम्रो ८/१० लाख भोट घट्यो।’
एकताले भोट थपिएको र अब १० लाख भोट बढाएमा माओवादी पार्टी एक नम्बरको हुने विश्लेषण उनले सुनाए।
प्रचण्डले पार्टी प्रवेशको सो अवसरमा आफ्नो आरोह अवरोहको पनि चर्चा गरे-एउटा समय थियो देख्दै नदेखेका हजारौं मान्छे प्रचण्ड भनेर मर्न तयार भएर आए। फेरि अर्को समय आयो, आफ्नै साथीहरूले गद्दार र दलाल भने।
‘एक समय आफ्नै साथीहरूले मलाई दुश्मन जस्तो गरे, अनि फेरि अहिले सबै मेरै नेतृत्वमा आउने क्रम शुरु भयो’ उनले भने,’ समयले मलाई विचित्रको पात्र बनायो।’
माओवादीको एकता अब आफूले मात्र गर्न सक्ने दाबी प्रचण्डले गरे। तीन मूल हाँगामा विभाजित माओवादीका नेताहरुको नाडी आफूले छामिसकेको पनि उनले बताए।
सिद्धान्त भनेर लागेका वैद्यले केही गर्न नसकेको अनि केजरीवाल (दिल्लीका मुख्यमन्त्री अरविन्द केजरीवाल) बन्छु भनेर लागेका बाबुरामले केही गर्न नसेकको प्रचण्डको तर्क छ।
'म डाक्टर हो। मैले छाडेपछि प्रचण्ड सकिन्छ भन्ने बाबुरामजी आफूलाई भयानक ठान्नुहुन्थ्यो। मैले २०/२५ वर्ष उहाँलाई बचाएर राखेँ, अहिले देखियो नी', प्रचण्डले भने।
विप्लवका बारे पनि उनले आफ्नो विश्लेषण सुनाए। 'विप्लवजी पनि प्रचण्ड बनेर देखाइदिन्छु भनेर हिँड्नु भएको हो। इतिहासमा दुई/तीन वटा प्रचण्ड एकसाथ बन्दैनन्।’
'पार्टी पुर्नगठनको प्रक्रिया सुरु भयो। म जति खुसी अरू को होला,’ उनले भने।
