पुँजी बढाउँदै गर्दा बैंकहरुको नाफा भने खुम्चिएको छ।
यस आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासिक अवधिमा गत वर्षको सोही अवधिमा भन्दा ८ बैंकहरुको नाफा घटेको छ। साउन, भदौ र असोज महिनाको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेका ति बैंकले सोही अवधिमा भन्दा कम नाफा देखाएका छन्। केहीले भने अझै वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेका छैनन्।
नाफामा उल्लेख्य वृद्धि हुन नसक्दा सबैजसोको प्रतिसेयर आम्दानीमा उच्च गिरावट आएको छ। १४ बैंकको नाफा बढेको देखिए पनि बृद्धिदर खुम्चिएको छ। यसअघि गत आर्थिक वर्ष एउटाबाहेक सबैको नाफा बढेको थियो। (हेर्नुहोस्:
बैंकहरुको नाफा बढ्दा प्रतिसेयर आम्दानी भने घट्यो) पहिलो त्रैमासमै बैंकहरुको नाफा खुम्चिँदा त्यसले सेयर बजारमा समेत लामो समयदेखि प्रभाव परिरहेको छ।
बैंकहरुले पहिलो त्रैमासको वित्तीय विवरण निकाल्न थालेदेखि नै सेयर बजार निरन्तरजसो ओर्लिरहेको छ। तीन सातायता हरियो अंकमा बन्द हुन नसकेको बजारमा लगानीकर्ता शशंकित बनेका छन्।
बैंकहरुले तरलता अभाव हुँदा ठूला संघसंस्थाबाट उच्च व्याजदर तोकेर मुद्दति निक्षेप रकम ताने पनि पछिल्ला दिनमा तरलतामा सुधार आएसँगै कर्जामा व्याजदर बढ्न नसक्दा नाफा खुम्चिएको बैंकर्स बताउँछन्।
‘कस्ट अफ फण्ड’ उच्च हुँदा नाफामा प्रभाव परेको सानिमा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भुवन दाहाल बताउँछन्। ‘तरलता अभाव हुँदा उच्च व्याज दरमा बैंकहरुले रकम उठाए, तर त्योअनुसार कर्जामा बढ्न सकेन’ दाहालले भने।
विभिन्न संस्थाहरुले तरलता अभाव भएका बेला गोप्य बोलकबोल मार्फत व्याजदर तोकी धेरै रकम निक्षेपका रुपमा बैंकहरुमा जम्मा गरे। निश्चित अवधिका लागि जम्मा हुने यस्तो रकममा उच्च व्याजदरको प्रभावले बैंकहरुको व्याज खर्च बढ्न गयो। केही महिनासम्म यो स्थिति यथावत रहन सक्ने दाहालको अनुमान छ।
‘माघसम्म व्याजदर घटबढ हुँदैन, त्यसपछि तरलताको अवस्थाअनुसार ‘हाई कस्ट अफ फण्ड’मा सुधार आउन सक्यो भने नाफामा पनि स्वतः सुधार हुन्छ’ उनले भने।
सानिमा बैंकको नाफा बढे पनि पहिलेजस्तो वृद्धिदर नबढेको औंल्याउँदै उनले वृद्धिदर घट्नुको प्रमुख कारण नै फण्डमा लागत बढ्नु रहेको उल्लेख गरे।
सिभिल बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत गोविन्दबहादुर गुरुङ पनि दाहालको भनाइमा सहमत छन्। बैंकहरुले लिएको निक्षेपमा बढी व्याजदर पर्दा नाफामा प्रतिकुल असर परेको उनले स्पष्ट पारे।
‘गत वर्षको पुस माघमा लिएको उच्च व्याजदरको निक्षेप १ वर्ष वा त्योभन्दा बढी अवधिका लागि पनि छ, त्यसलाई समायोजन गर्नका लागि अवधि परिपक्व हुनुपर्यो’ उनले भने ‘सरकारले पर्याप्त विकास खर्च गर्दै तरलता बढेमा निक्षेपको परिपक्व अवधिपछि व्याजदर घट्छ, यसले उच्च लागत व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ।’
अहिले पनि बैंकहरुले निक्षेपमा उच्च व्याजदर दिइरहेको बताउँदै उनले पोहोरजस्तै तरलताको अभाव नरहेमा निक्षेपको व्याजदर घट्दै जाने र त्यसले ‘कस्ट अफ फण्ड’ समायोजन हुने औंल्याए।
चुनावका लागि पर्याप्त खर्च हुने र त्यसले तरलता बढाउने बैंकर्सको अनुमान छ। जसले गर्दा माघपछि फण्डमा लागत घट्न गई बैंकहरुको नाफामा पनि क्रमिक रुपमा सुधार आउने बैंकर्सको अनुमान छ।
एकै वर्षमा कहिले तरलताको संकट देखिने त कहिले पर्याप्त हुने हुँदा व्याजदरमा असर परेको छ। जसले गर्दा फण्डमा बैंकहरुको लागतमा असर पर्न गई नाफामा समेत उथलपुथल आउने गरेको बैंकर्सको भनाइ छ। तरलतालाई सही रुपमा व्यवस्थापन गरेमा यस्तो असर नपर्ने र त्यसका लागि सरकारको विकास खर्च एकनासले सबै महिनामा हुनुपर्ने बैंकर्स औंल्याउँछन्।
यस्तो छ, हालसम्म वित्तीय विवरण सार्वजनिक भएका कम्पनीको तुलनात्मक त्रैमासिक नाफा र प्रतिसेयर आम्दानीः
बैंक |
अहिलेको नाफा |
पहिलेको नाफा |
अहिलेको प्रतिसेयर आम्दानी |
पहिलेको प्रतिसेयर आम्दानी |
नबिल बैंक |
८५ करोड १४ लाख |
७९ करोड ८३ लाख |
४१ रुपैयाँ १० पैसा |
५० रुपैयाँ ६७ पैसा |
इन्भेष्टमेन्ट बैंक |
८९ करोड ४९ लाख |
७४ करोड ०८ लाख |
३३ रुपैयाँ ६९ पैसा |
३४ रुपैयाँ ३ पैसा |
नेपाल बैंक |
|
|
|
|
कृषि विकास बैंक |
३६ करोड ३९ लाख |
४२ करोड २३ लाख |
१५ रुपैयाँ ९४ पैसा |
२६ रुपैयाँ ३७ पैसा |
स्टाण्डर्ड चार्टड |
४८ करोड २५ लाख |
३४ करोड ९४ लाख |
४८ रुपैयाँ १८ पैसा |
४९ रुपैयाँ ७० पैसा |
ग्लोबल आइएमई |
३५ करोड ३२ लाख |
४२ करोड ०९ लाख |
१७ रुपैयाँ ४८ पैसा |
२३ रुपैयाँ ५५ पैसा |
एभरेष्ट बैंक |
५३ करोड १४ लाख |
५१ करोड ३४ लाख |
३४ रुपैयाँ ७६ पैसा |
७८ रुपैयाँ ३१ पैसा |
नेपाल एसबिआई |
४३ करोड ८८ लाख |
३५ करोड ४१ लाख |
२५ रुपैयाँ १८ पैसा |
३६ रुपैयाँ ४८ पैसा |
हिमालयन बैंक |
४१ करोड ०१ लाख |
४३ करोड ८४ लाख |
२५ रुपैयाँ २७ पैसा |
३८ रुपैयाँ ९८ पैसा |
सिद्धार्थ बैंक |
२१ करोड ६४ लाख |
३५ करोड ९६ लाख |
१२ रुपैयाँ ६८ पैसा |
४७ रुपैयाँ ६१ पैसा |
एनआइसी एसिया |
२७ करोड ८६ लाख |
२६ करोड १० लाख |
१३ रुपैयाँ ५१ पैसा |
१७ रुपैयाँ ९० पैसा |
एनएमबि बैंक |
४५ करोड १३ लाख |
३५ करोड ३६ लाख |
२७ रुपैयाँ ९४ पैसा |
३१ रुपैयाँ ४६ पैसा |
सानिमा बैंक |
३४ करोड ४५ लाख |
२७ करोड १६ लाख |
१६ रुपैयाँ ७२ पैसा |
२० रुपैयाँ १९ पैसा |
सिटिजन्स बैंक |
३१ करोड ९० लाख |
३४ करोड ५१ लाख |
१५ रुपैयाँ ९० पैसा |
२४ रुपैयाँ ९३ पैसा |
नेपाल बंगलादेश |
१५ करोड ४० लाख |
२२ करोड ५० लाख |
८ रुपैयाँ |
२२ रुपैयाँ |
सनराइज बैंक |
२० करोड ३७ लाख |
२५ करोड ३१ लाख |
९ रुपैयाँ ९९ पैसा |
१९ रुपैयाँ १० पैसा |
लक्ष्मी बैंक |
१९ करोड ४६ लाख |
१५ करोड ६८ लाख |
८ रुपैयाँ २४ पैसा |
१७ रुपैयाँ ८८ पैसा |
माछापुच्छ्रे बैंक |
२८ करोड ०९ लाख |
२४ करोड ६९ लाख |
१४ रुपैयाँ ३५ पैसा |
२४ रुपैयाँ |
बैंक अफ काठमाण्डु |
|
|
|
|
प्रभु बैंक |
२५ करोड ०७ लाख |
२८ करोड २४ लाख |
१७ रुपैयाँ ०५ पैसा |
– |
मेगा बैंक |
|
|
|
|
कुमारी बैंक |
११ करोड २० लाख |
१३ करोड ७४ लाख |
७ रुपैयाँ ५१ पैसा |
३१ रुपैयाँ ४९ पैसा |
सेन्चुरी कमर्सियल |
१० करोड ५७ लाख |
७ करोड ४२ लाख |
७ रुपैयाँ ७६ पैसा |
१० रुपैयाँ ४६ पैसा |
प्राइम कमर्सियल |
३४ करोड १७ लाख |
२५ करोड १० लाख |
२१ रुपैयाँ ६१ पैसा |
२७ रुपैयाँ १० पैसा |
एनसीसी बैंक |
|
|
|
|
सिभिल बैंक |
११ करोड ३३ लाख |
१ करोड ४५ लाख |
८ रुपैयाँ ४९ पैसा |
१ रुपैयाँ ८५ पैसा |
जनता बैंक |
६ करोड ४८ लाख |
६ करोड ३९ लाख |
३ रुपैयाँ ७१ पैसा |
१२ रुपैयाँ ४२ पैसा |