बैंकहरूले गत आर्थिक वर्षको नाफाबाट सेयर लगानीकर्तालाई दिने लाभांश घोषणा गरिरहेका छन्।
नेपाल स्टक एक्स्चेन्जका अनुसार हालसम्म लाभांश घोषणा गर्ने वाणिज्य बैंकहरू १५ वटा पुगेका छन्। प्रत्येक बैंकका सञ्चालक समितिहरूले हरेक वर्षको नाफाबाट सेयर लगानीकर्तालाई लाभांश घोषणा गर्छन्। घोषित लाभांश वितरणको अनुमति नियामक राष्ट्र बैंकले दिनुपर्छ।
राष्ट्र बैंकको अनुमति र साधारणसभाबाट समेत पारित भएपछि मात्रै सेयर लगानीकर्ताले लाभांश पाउँछन्। अहिलेसम्म घोषितमध्ये एनआइसी एसिया र हिमालयनले सबभन्दा धेरै, २० प्रतिशत लाभांश घोषणा गरेका छन्।
लाभांश घोषणा गरेकामध्ये सानिमा, बिओके, एनआइसी एसिया बैंकले साधारणसभामार्फत अनुमोदन समेत गरिसकेका छन्। केही बैंकले साधारणसभाको मिति तोकेका छन्। यस वर्ष कोरोनाका कारण सेयरधनीलाई भर्चुअल माध्यमबाट सहभागी गराई साधारणसभा गर्ने तयारी बैंकहरूको छ।
सानिमा बैंकका सिइओ तथा बैंकर्स एसोसिएसनका अध्यक्ष भुवनकुमार दाहालले यस पटक वार्षिक साधारणसभा फिजिकल र भर्चुअल दुवै तरिका 'मिक्स' गरेर गरिएको जानकारी दिए।
‘२५ जना मात्रै सहभागी गरायौं। अरू इच्छुकलाई भर्चुअल्ली उपस्थित गरायौं,’ दाहालले भने।
के हो लाभांश, कसरी पाइन्छ?
बैंकहरूले दिने लाभांश दुई किसिमका हुन्छन्। एउटा नगद लाभांश र अर्को सेयर बोनस।
घोषित नगद लाभांश लगानीकर्ताको बैंक खातामा र सेयर बोनस डिम्याट खातामा जम्मा हुन्छ।
बैंकको सञ्चालक समितिले लाभांश घोषणा गरिसकेपछि साधारण सभा बस्नुअघि बुक क्लोजको मिति घोषणा गर्छन्। बुक क्लोजको मितिसम्म सेयर भएका सेयरधनीले लाभांश पाउँछन्।
बुक क्लोजपछि बोनस सेयर दिइएको खण्डमा मूल्य समायोजन गरिन्छ, अर्थात बोनस संख्याका आधारमा अघिल्लो दिन कारोबार बन्द हुँदा कायम भएको मूल्य विशेष सूत्रबाट घटाइन्छ।
यसलाई यसरी बुझौं।
मानौं, तपाईंसँग ए बैंकको १५० कित्ता सेयर छ। सो बैंकले गत आर्थिक वर्षको नाफाबाट लगानीकर्तालाई करसहित चुक्ता पुँजीको १० प्रतिशत नगद र १० प्रतिशत बोनस सेयर वितरण गर्ने घोषणा गरेको छ।
यस्तोमा अब तपाईंलाई करसहित १५०० रुपैयाँ (१५० × अंकित मूल्य १०० को १० प्रतिशत) नगद प्राप्त हुन्छ।
त्यस्तै १५ कित्ता सेयर (१५० को १० प्रतिशत) बोनस सेयर प्राप्त हुन्छ।
सो कम्पनीको अघिल्लो दिनको मूल्य प्रतिकित्ता ३ सय रूपैयाँ छ भने बुक क्लोजपछि मूल्य समायोजन हुँदा २७२ रुपैयाँ (३००/ १+०.१०) कायम हुन्छ।
दुवै लाभांशमा ५ प्रतिशत कर तिर्नुपर्छ। नगद लाभांशका हकमा पुँजीगत लाभकर कटौतीपछि बैंक खातामा जम्मा हुन्छ। बोनस सेयरको हकमा प्रायः कम्पनीले नै कर व्यवस्था गरेका हुन्छन्।
नगरेको खण्डमा पाएको बोनस सेयर संख्यालाई अंकित मूल्य १ सयले गुणा गरी त्यसैको ५ प्रतिशत रकम सम्बद्ध बैंक खातामा जम्मा गरिदिनुपर्छ। सो कर तिरेपछि मात्रै डिम्याट खातामा बोनस सेयर थपिने छ।
हेर्नुस्, कुन कुन बैंकले कति घोषणा गरे लाभांश?
|
बैंक
|
बोनस
|
नगद
|
कुल
|
|
प्रभु
|
१०
|
०.५२
|
१०.५२
|
|
सिद्धार्थ
|
१२
|
३
|
१५
|
|
हिमालयन
|
१४
|
६
|
२०
|
|
नेपाल बंगलादेश
|
६
|
२.२४
|
८.२४
|
|
सनराइज
|
५.८
|
२. ४८
|
८. २८
|
|
एसबिआई
|
६
|
३. ४७
|
९. ४७
|
|
कुमारी
|
१०
|
४
|
१४
|
|
एभरेष्ट
|
५
|
५.५३
|
१०. ५३
|
|
सिटिजन्स
|
८
|
३
|
११
|
|
स्टान्डर्ड चार्टड
|
७
|
४. ८४
|
११. ८४
|
|
सानिमा
|
१०
|
३. ६०
|
१३. ६०
|
|
बिओके
|
१३
|
३
|
१६
|
|
एनआइसी एसिया
|
१९
|
१
|
२०
|
|
ग्लोबल आइएमई
|
१४
|
२
|
१६
|
|
माछापुच्छ्रे
|
७. ०३
|
३.३७
|
१०. ४०
|
गत वर्षभन्दा घट्यो लाभांश
गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष लाभांश घटेको छ। कोरोनाको असरका कारण बैंकहरूको नाफामै संकुचन आउँदा अधिकांश बैंकले दिने लाभांश घटेको हो।
नाफामा कोभिडको असर परेकाले पनि लाभांशमा कमी आएको माछापुच्छ्रे बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सन्तोष कोइरालाले बताए।
गत वर्ष सिटिजन्सले १५, माछापुच्छ्रेले १६, कुमारीले १०.५६, बिओकेले १७, एनआइसी एसियाले २१, सानिमाले २१, सिद्धार्थले २५, सनराइजले १५.८, ग्लोबल आइएमईले २५. ५, प्रभुले १६.८ प्रतिशत लाभांश दिएका थिए।
त्यस्तै स्टान्डर्डले २२.५, नेपाल बंगलादेशले १२, एसबिआईले १६.८, एभरेष्टले २५ र हिमालयनले २२ प्रतिशत लाभांश दिएका थिए।
