मुद्दतीमा ब्याजदर घटेको घट्यै, कुन बैंकले कति दिन्छन्?

सेतोपाटी संवाददाता

काठमाडौं, पुस १३

पर्याप्त तरलताका कारण मुद्दती खातामा दिने ब्याजदर निरन्तरजसो घटिरहेको छ। कतिपय बैंकले तीन महिनामै अर्को सूचना जारी गरी मुद्दतीको नयाँ ब्याजदर सार्वजनिक गरेका छन्।

बैंकहरूले बचत खातामा दिने ब्याजदर एकदमै न्यून भएको भन्दै राष्ट्र बैंकले पहिलो त्रैमासिक मौद्रिक समीक्षामार्फत मुद्दती र बचत खातामा ब्याजअन्तर ५ प्रतिशतभन्दा बढी गर्न नपाउने निर्देशन दियो।

यसको अर्थ कुनै बैंकले मुद्दती निक्षेपमा ८ प्रतिशतसम्म ब्याज दिएको खण्डमा उसले बचतमा दिने ब्याजदर ३ प्रतिशतभन्दा तल राख्न पाइँदैन।

बैंकहरूले बचतको ब्याजदर २/३ प्रतिशतमा झारिसकेका बेला राष्ट्र बैंकले यस्तो नीति ल्याएको हो। राष्ट्र बैंकको आशय बचतमा बैंकहरूले ग्राहकलाई दिने ब्याजदर बढोस् भन्ने हो।

तर धेरै बैंकहरूलाई बचतको ब्याज बढाउनै परेन। त्यसअघि नै मुद्दतीमा दिने ब्याजदर घटाइसकेकाले बैंकहरूलाई यो नीतिको प्रभाव नपरेको हो। भदौमा मुद्दतीमा साढे ८ प्रतिशतसम्म ब्याज दिएका वाणिज्य बैंकहरूले अहिले साढे ७ भन्दा कममा झारेका छन्।

एसबिआई बैंकले त एक वर्षे व्यक्तिगत मुद्दतीमा जम्मा ४ प्रतिशत मात्रै दिन्छ।

कुनै पनि वाणिज्य बैंकले अहिले एक वर्षभन्दा कम अवधिको व्यक्तिगत मुद्दती खातामा साढे ७ प्रतिशतभन्दा बढी ब्याज दिँदैनन्।

अहिले बैंकहरूमा लगानीयोग्य रकम पर्याप्त भएकाले नै निक्षेपमा दिने ब्याजदर घट्दै गएको बैंकर्स बताउँछन्। केहीले ब्याजदर सामान्य बढाए पनि धेरैको घटेको छ।

‘हाम्रो मुद्दती खाताको ब्याज बढेको छ। बचतमा घटेको छैन,’ बैंकर्स एसोसिएसनका अध्यक्ष तथा सानिमा बैंकका सिइओ भुवनकुमार दाहालले भने, ‘अहिले कतिपय बैंकसँग धेरै रकम निश्क्रिय अवस्थामा छ। लागत घटाउने नीति लिएका पनि हुन सक्छन्।’

उनका अनुसार वाणिज्य बैंकहरूको औसत सिसिडी रेसियो ७३ छ। सिसिडी रेसियोको अधिकतम सीमा ८५ छ। यसको अर्थ बैंकहरूले संकलन गरेको कुल निक्षेप र मूल पुँजीमा बैंकहरूले अझै १२ प्रतिशत रकम प्रवाह गर्न सक्ने ठाउँ छ।

बैंकहरूमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिँदा लागत बढ्न जान्छ। संकलन भएर थुप्रिएको निक्षेपमा ब्याजदर दिइरहनुपर्छ। तर त्यो रकमबाट आम्दानी भने हुँदैन, ब्याज खर्चले समग्र लागत नै महँगो हुन जान्छ।

अहिले दिइरहेको ब्याज कम भन्न नमिल्ने र चिन्तित हुनुपर्ने अवस्था नरहेको दाहालको भनाइ छ।

‘सामान्यतः मुद्रास्फितिभन्दा मुद्दतीको ब्याजदर केही बढी हुनुपर्छ भन्ने हो, त्यो त कायमै छ,’ उनले भने। राष्ट्र बैंकका अनुसार कात्तिक महिनामा वार्षिक विन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फिति ४ प्रतिशत छ।

आगामी दिनमा अझै तरलता बढ्न जाने र ब्याजदर पनि घट्न जाने दाहालको अनुमान छ।

‘रिफाइनान्सको ठूलो रकम प्रवाह हुँदैछ। त्यस्तै अब विकास खर्च पनि बढ्ने समय हो। त्यो रकम बजारमा आएपछि त ब्याजदरमा झनै चाप पर्छ।’

बैंकहरूमा हाल एक खर्बभन्दा बढी यस्तो तरलता थुप्रिएको छ। कतिपय बैंकमा तरलता अधिक नै छ, जसले गर्दा उनीहरू मुद्दतीमा थप निक्षेप लिनै चाहँदैनन्। एसबिआई बैंकले मुद्दतीको ब्याज ४ प्रतिशतमा झार्नुले नै स्पष्ट हुन्छ।

यद्यपि कोरोना महामारी बेला पनि देशमा तरलता हुनुलाई सकारात्मक रूपमा लिनुपर्ने बैंकर्सको भनाइ छ।

एनएमबी बैंकका सिइओ सुनिल केसी भन्छन्, ‘महामारीपछि त्यो तरलता हामीले उपयोग गर्न सक्ने छौं। यसले आर्थिक गतिविधिलाई छिटो चलायमान बनाउँछ।’

पछिल्ला दिनमा क्रमिक रूपमा ऋणको माग समेत बढ्दै गएको छ। नेपाल बैंकर्स एसोसिएसनका अनुसार पछिल्लो दुई सातामा मात्रै २७ वाणिज्य बैंकबाट ३९ अर्ब रूपैयाँ ऋण प्रवाह भएको छ। औसतमा दैनिक डेढ अर्ब हाराहारीमा ऋण प्रवाह हुने गरेकामा पछिल्ला दुई साता ठूलो वृद्धि देखिएको हो।

पछिल्ला दुई सातामा बैंकहरूबाट प्रवाह भएको ऋण, सोही अवधिमा संकलित निक्षेपभन्दा धेरै हो। सो अवधिमा निक्षेप जम्मा ३२ अर्ब बढेको छ।

मंसिर १९ गतेसम्म २७ बैंकबाट कुल ३० खर्ब ८४ अर्ब रूपैयाँ ऋण प्रवाह भएकामा पुस ३ गतेसम्म आउँदा ३१ खर्ब २३ अर्ब पुगेको छ। त्यस्तै १९ गतेसम्म ३६ खर्ब ८५ अर्ब रूपैयाँ निक्षेप संकलन भएकामा पुस ३ गतेसम्म ३७ खर्ब १७ अर्ब पुगेको छ।

हेर्नुस्, मुद्दती खातामा कुन बैंकले कति दिन्छन् ब्याज?

*बैंक*	*ब्याजदर १ वर्षमुनि*	*ब्याजदर १ वर्षमाथि*
एभरेष्ट	६	७
नबिल	६.५०	६.५०
इन्भेष्टमेन्ट	६.७५	७.२५
प्रभु	६.५०	७.५०
सानिमा	७	७.२५
माछापुच्छ्रे	७.२५	८.२५
बिओके	६	७
कुमारी	७	७.२५
मेगा	७	७.५०
ग्लोबल आइएमई	७	७.५०
सिद्धार्थ	७	७.५०
नेपाल बंगलादेश	७	७.५०
नेपाल बैंक	७	७
राष्ट्रिय वाणिज्य	५.५०	७
सनराइज	७	७
हिमालयन	६.५	७
प्राइम कमर्सियल	७.५	८
एनएमबी	६.५०	७.७५
एनआइसी एसिया	६.५०	६.५०
एनसिसी	६.२५	७
एसबिआई	४	५
स्टान्डर्ड चार्टड	५	६
कृषि विकास	७. २५	७.२५
सेन्चुरी	७.२७	७.५०
लक्ष्मी	६.५	७
सिटिजन्स	७.५	८
सिभिल	७	८