विदेशी मुद्रा सञ्चिति घटेका बेला आयात उच्च दरमा बढेर अर्थतन्त्रमा समस्या देखिन थालेपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले आयातमा कडाइ गर्न वाणिज्य बैंकहरूसँग छलफल गरेको छ।
सुन, चाँदी, गाडी, गाडीका पाटपूर्जा लगायत धेरै रकम खर्च हुने र विलासिताका सामानको आयातमा कडाइ गर्न राष्ट्र बैंकले बैंकहरूसँग छलफल गरेको हो।
राष्ट्र बैंक र केही वाणिज्य बैंकका अधिकारीबीच सोमबार भएको छलफलमा यसबारे अनौपचारिक कुराकानी भएको नबिल बैंकका महाप्रबन्ध मनोज ज्ञवालीले जानकारी दिए।
'राष्ट्र बैंकले लिखित निर्देशन दिएको होइन, चासो व्यक्त गरेको हो,' ज्ञवालीले सेतोपाटीसँग भने, 'हामी (बैंकहरू) पनि यसबारे चिन्तित छौं। त्यसैले आयात कम गर्न के गर्न सकिन्छ भन्नेबारे छलफल भएको हो।'
उनका अनुसार अत्यावश्यकबाहेक अरू आयात नगरौं भन्नेबारे कुराकानी भएको छ। बैंकहरू आफैं पनि तरलता अभाव भएर अप्ठ्यारो परेका बेला सबैले राष्ट्र बैंकको भनाइअनुसार अवस्था बुझेर निधो गर्नुपर्ने उनले बताए।
'यसबारे अहिलेसम्म कुनै बैंकले निर्णय गरिसकेको जानकारीमा छैन। आयात रोकियो भने राष्ट्र बैंकमा जानकारी दिनुपर्छ,' उनले भने।
राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता गुणाकर भट्टले पनि लिखित परिपत्र जारी नगरिएको तर बैंकहरूलाई केही सामान आयातमा कडाइ गर्न सुझाएको बताए।
अहिले हाम्रो विदेशी मुद्रा सञ्चिति साढे छ महिनाको आयात धान्न सकिने अवस्थामा झरेको छ। निर्यातको तुलनामा आयातमा भइरहेको उच्च वृद्धिले भुक्तानी सन्तुलन घाटामा छ। यो अवस्थामा अनावश्यक वस्तुहरूको आयात नरोक्ने हो भने अत्यावश्यक उपभोग्य वस्तुसहित औद्योगिक कच्चापदार्थ ल्याउन गाह्रो पर्ने भएकाले अल्पकालीन नियन्त्रण उपाय अपनाइएको राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष विश्व पौडेल बताउँछन्।
मुद्रास्फितिको बढ्दो दर, कर्जा वृद्धिदरअनुसार निक्षेप नहुनु, कर्जा-निक्षेप अनुपात (सिडी रेसियो) ९१ प्रतिशत पुग्नु, व्यापार घाटा उक्लिनाले अर्थतन्त्रमा दबाब पर्दै आएको छ। यही दबाबका कारण राष्ट्र बैंकले केही समयदेखि नै आयातमा कडाइ गर्दै आइरहेको थियो।
यसअघि सुनको दैनिक आयात कोटा कम गरेर दस किलो बनाइएको थियो भने गाडी, चाँदी, सुपारी, मरिच लगायत केही वस्तुको आयातमा कडाइ गरिएको थियो। गाडी र गाडीका पाटपूर्जामा धेरै रकम बाहिरिएको भन्दै यसमा कडाइ गर्न सुझाइएको हो।
