केही समय अघिसम्म हिमालयन डिष्टिलरीको सेयरमा लगानीकर्ताहरूको आकर्षण उच्च थियो।
यही कारण २०७८ भदौ १ गतेको अन्तरदिनको कारोबारमा कम्पनीको मूल्य समेत सात हजार नौ सय ३८ रूपैयाँसम्म पुगेको थियो। तर अहिले कम्पनीको सेयर मूल्य दुई हजार पाँच सय २४ रूपैयाँमा आइपुगेको छ।
आर्थिक वर्ष २०७५/७६ देखि तीन वर्षसम्म लगातार शत प्रतिशतसम्म लाभांश दिइरहेको छ। आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा भने कम्पनीले ७० प्रतिशत मात्रै लाभांश दियो।
तर पनि २०७६ मंसिरअघि एक लाख २८ हजार रूपैयाँ लगानी गरेर एक सय कित्ता सेयर किनेका लगानीकर्ताले अहिलेकै मूल्यमा भने १६ लाख ३० हजारसम्म प्रतिफल पाइरहेका छन्।
यसबीच यसको एक सय कित्ता हुनेले कम्पनीबाट थप पाँच सय ३० कित्ता बोनस सेयर पाएका छन्। अहिलेकै मूल्य कुल ६ सय ३० कित्ता सेयरको १५ लाख ९० हजार पाउने देखिन्छ। यसबीच नगद लाभांश बापत लगानीकर्ताहरूले ४० हजार बराबर रकम पाएका छन्।
उच्च लाभांशकै कारण आर्थिक वर्ष २०७५/७६ देखि कम्पनीको सेयर मूल्य अधिकतम ४ हजार रूपैयाँ हाराहारीमा कारोबार भइरहेको थियो। तर आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा बोनस सेयरको अनुपात नै बढाएर ७५ प्रतिशत र २५ प्रतिशत नगद लाभांश प्रस्ताव गरेसँगै कम्पनीको मूल्य हालसम्मकै उच्च सात हजार हाराहारी पुग्यो।
आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा भने कम्पनीले मात्रै ६० प्रतिशत बोनस सेयर र १० प्रतिशत नगद लाभांश प्रस्ताव गरेको थियो।
यसपटक मूल्य चार हजारभन्दा धेरै माथि जान सकेन। यो बोनस सेयर समायोजन पछि भने कम्पनीको मूल्य केही घटेको छ। चार हजार रूपैयाँ हाराहारीमा रहेको कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजनपछि दुई हजार सात सयको हाराहारी आएको थियो।
त्यसपछि बढ्ने प्रयासमा रहे पनि मूल्य तीन हजार माथि जानै सकेन र हाल दुई हजार पाँच सय २४ रूपैयाँमा सेयर कारोबार भइरहेको छ। यो २०७७ मंसिर ३ यताकै न्यून मूल्य हो।
अहिले समग्र सेयर बजार घटेको छ। तर, यस कम्पनीको सेयर मूल्य यही कारणले मात्र घटेको भने होइन।
व्यापार खस्केको कारण पनि कम्पनीको सेयर मूल्यमा गिरावट आइरहेको छ। गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को दोस्रो त्रैमासमा ४६ करोड २७ लाख रूपैयाँ नाफा कमाएको कम्पनीले चालु आर्थिक वर्ष २०७८/८० को यही अवधिमा भने २९ करोड ४२ लाख रूपैयाँ कमाएको छ।
नाफामा ३६.४१ प्रतिशतले कमी आएको हो। कम्पनीको बिक्रीबाट प्राप्त आम्दानी नै १८ प्रतिशतले घटेर दुई अर्ब ७६ करोड रूपैयाँमा सीमित भएको छ।
कम्पनीको प्रति सेयर आम्दानी ३८ रूपैयाँबाट घटेर २४ रूपैयाँमा सीमित भएको छ। त्यस्तै प्रतिसेयर नेटवर्थ एक सय ४८ रूपैयाँबाट घटेर एक सय २२ रूपैयाँ पुगेको छ।
बोनस सेयरको रुपमा लाभांश दिएर कम्पनीबाट बाहिर रोकेको रकमबाट थप उत्पादन प्लान्टहरू बनाइएको छैन। यसले पनि उत्पादन बढ्ने र थप बिक्री बढ्ने देखिएको छैन। त्यस्तै केही समय उच्च रुपमा माग भइरहेको कम्पनीको ब्राण्ड विशेषमा पनि माग घटेको छ।
वित्तीय विवरणमा कार्य सम्पादन केही खस्केको कारण मात्र नभएर मूल्य बढ्न नसक्नुमा चुक्ता पुँजी वृद्धि पनि एक कारण भएको छ।
'३०/४० करोड रूपैयाँको यस कम्पनीको अहिले चुक्ता पुँजी दुई अर्ब ४२ करोड पुगेको छ,' एक ब्रोकरले भने, 'यसको अर्थ कम्पनीको सेयर पहिले भन्दा अहिले धेरै मानिसको हातमा पुग्न सकेको छ।'
धेरै लगानीकर्ताहरूको हातमा सेयर पुग्दै जाँदा आपूर्ति पनि बढ्दै जान्छ। नेपाली सेयर बजारमा कम सेयर हुने कम्पनीको मूल्य बढाउन जति सहज छ धेरै सेयर भएको कम्पनीमा त्यो सम्भव हुँदैन। यिनै विविध कारणले कम्पनीको मूल्यमा अपेक्षित वृद्धि देखिन नसकेको हो।
